HISTORIA KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO
Nie wiadomo, kiedy powstał kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Ścinawce Średniej. Proboszcz w Ścinawce Średniej jest wymieniony po raz pierwszy w 1360 roku, a kościół w 1368 roku. Nikt nie ma wątpliwości, że świątynia musiała istnieć przed tymi datami, być może nawet na przełomie XIII i XIV wieku. Wielu historyków niemieckich określa Ścinawkę Średnią jako jedną z najstarszych parafii na ziemi kłodzkiej. Ma o tym świadczyć płaskorzeźba zwana wimpergą – przedstawiająca głowę św. Jana Chrzciciela na misie. Umieszczona jest ona obecnie w gotyckiej bramie prowadzącej do kościoła od strony południowej. Wimpergę pochodzącą ze średniowiecza posiada tylko kilka kościołów na ziemi kłodzkiej.
Zachowane z czasów średniowiecza prezbiterium wskazuje, że świątynię zbudowano w XIV wieku w stylu gotyckim, być może na miejscu wcześniejszej drewnianej. Cechy gotyku można dostrzec w sklepieniu krzyżowo – żebrowym prezbiterium.
Wezwanie kościoła św. Marii Magdaleny po raz pierwszy w źródłach poświadczone jest w 1560 roku, ale należy przypuszczać, że było to wezwanie pierwotne. Pierwszym znanym proboszczem w Ścinawce był Jan, wzmiankowany w 1360 roku. W 1558 roku właściciel Ścinawki, Henryk Stillfried, usunął katolickiego proboszcza i w prowadził wyznanie ewangelickie.
Od 1639 roku Ścinawka Średnia ponownie stała się siedzibą parafii katolickiej i jest nią nadal. Do 1999 roku obejmowała też Ścinawkę Górną, Bieganów i Tłumaczów z koloniami. Od 1999 roku Tłumaczów wszedł w skład parafii we Włodowicach.
W czasach proboszcza Michała Franza Faulhabera, w roku 1696, wybudowano murowaną plebanię swym stylem nawiązującą do dwóch nurtów – renesansu i baroku.
W tym czasie parafia znajdowała się pod opieką zakonu jezuitów, który zarządzał pobliskimi dobrami Dolnego Dworu („Pia causa”). Pod nadzorem jezuickich proboszczów nastąpiła zasadnicza przebudowa świątyni parafialnej. Z budowli gotyckiej pozostawiono tylko prezbiterium. Nawę wyburzono i postawiono nową wzbogaconą bocznymi kaplicami. W ten sposób kościół przybrał kształt łacińskiego krzyża. Nawa i boczne kaplice otrzymały barokowy wystrój.
Na szczególną uwagę zasługują polichromie w bocznych kaplicach. Południowa Najświętszej Maryi Panny, przedstawia ideę Niepokalanego Poczęcia NMP („Immaculata”) Maria ukazana tu jest w charakterystycznej pozie depczącej węża. Widzimy też walkę Michała Archanioła z szatanem i muzykujące anioły. Nad wejściem do kaplicy umieszczono chronostych (napis zawierający tekst i równocześnie datę) z roku 1738.
Kaplica północna pod wezwaniem św. Franciszka Ksawerego ozdobiona jest malowidłem przedstawiającym patrona w otoczeniu świętych (Piotr i Paweł, Ewangeliści i Ojcowie Kościoła). Nad świętymi znajdują się Bóg Ojciec i Duch Święty, niżej Maria i Jezus.
Całość tych cennych malowideł, uważanych za jedne z ciekawszych tworów śląskiego malarstwa barokowego, jest dziełem Jana Franciszka Hoffmanna (1699 lub 1701 -1766) znanego na Śląsku malarza, między innymi twórcy polichromii w kaplicy dworskiej w Sarnach.
Kościół parafialny otrzymał też barokowe wyposażenie: ołtarz główny i boczne (św. Rodziny i św. Antoniego) oraz rzeźby świętych i aniołów.
Obok gotyku (prezbiterium) i baroku (nawa i kaplice) w kościele znajdują się elementy stylu rokoko:
– ambona z 1793 roku z rzeźbami ewangelistów,
– kamienna chrzcielnica z drewnianym tłem z końca XVIII wieku,
– prospekt organowy ufundowany w 1767 roku przez proboszcza Jerzego Hentschla.
Z czasów przebudowy kościoła (1738-1739) pochodzi też wysoka ośmioboczna sygnaturka zakończona cebulastym hełmem, w której w 1750 roku zawieszono spiżowy dzwon (niegdyś był tam zegar wymieniany jeszcze w 1863 roku).
Po wieku XVIII kościół ulegał tylko niewielkim przebudowom (pod koniec XIX wieku dobudowano zachodni przedsionek w swym stylu odwołujący się do wzorów starochrześcijańskich) i był kilkakrotnie restaurowany (w 1859 r. malarz Richter ze Słupca odnowił malowidła w kaplicach, w latach 1973-1975 kościół przechodził gruntowny remont).
W otoczeniu kościoła na uwagę zwraca budynek bramny od północy, z lat 1830-1840, z bramą i kostnicą (obecnie Kaplica Grobu Pańskiego) i stara gotycka brama cmentarna od południa z wspominaną już wimpergą – głowa św. Jana Chrzciciela na misie, trzymaną przez anioły.
Z dawnego cmentarza pozostały tylko nieliczne poniemieckie nagrobki, obecnie użytkowany jest cmentarz na północny wschód od świątyni, za drogą Nowa Ruda – Kłodzko.
PROBOSZCZOWIE PARAFII – po 1945 roku:
o. Ambroży MIOSGA SJ 1945 – 1946
o. Michał JAGUSZ SJ 1946 – 1947
ks. German GAWROŃSKI 1947 – 1955
ks. Tomasz LIPECKI 1955 – 1964
ks. Stanisław SIWIEC 1964 – 1968
ks. Bonawentura BORYCZKO 1968 – 1972
ks. Stanisław SADOWY 1972 – 1987
ks. Emil WÓJCIAK 1987 – 1993
ks. Andrzej SZAFULSKI 1993 – 1997
ks. Włodzimierz DIMITRÓW 1997 – 2021
ks. Gabriel HOROWSKI 2021 –
KSIĘŻA WIKARIUSZE
pracujący w Ścinawce Średniej
w latach 1963 – 2005
ks. Edward ŁUŻNIK 1963 – 1967
ks. Feliks SROKA 1965 – 1969
ks. Feliks ZAPAŚNIK 1969 – 1973
ks. Jan GORCZYCA 1972
ks. Grzegorz DĄBEK 1973 – 1979
ks. Leopold FIT 1979 – 1981
ks. Tadeusz STELMACH 1981 – 1985
ks. Leszek PIERZECKI 1985 – 1987
ks. Zbigniew WICHROWICZ 1988 – 1990
ks. Stanisław MALINOWSKI 1990 – 1993
ks. Marek HAMES 1993 – 1995
ks. Piotr WAWRZYNEK 1995 – 1997
ks. Janusz SZWIEC 1997 – 1998
ks. Marek ZIEMBA 1998 – 1999
ks. Paweł POŁEĆ 1999 – 2002
ks. Jan ORDOWSKI 2002 – 2005
KAPŁANI I SIOSTRY ZAKONNE
pochodzący z Parafii w Ścinawce Średniej
- o. Józef GUZIK – jezuita
- o. Ryszard MARKOWSKI – franciszkanin
- ks. Andrzej TRACZ – kapłan diecezjalny
- ks. Adam BAŁABUCH – kapłan diecezjalny, biskup pomocniczy Diecezji Świdnickiej
- ks. Andrzej BAWAJ – kapłan diecezjalny
- ks. Józef BOROWSKI – kapłan diecezjalny
- ks. Marek BABUŚKA – kapłan diecezjalny
- ks. Paweł KILMNIK – kapłan diecezjalny
- s. Halina BOROWSKA – Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP
- s. Teresa KORUS – Zgromadzenie Sióstr Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu Posługujących Ubogim
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
HISTORIA KOŚCIOŁA POMOCNICZEGO
Najstarsza informacja o świątyni Bożego Ciała w Ścinawce Średniej pochodzi z 1417 roku. Pod tą datą wzmiankowana jest tzw. „kaplica młyńska”, drewniana, związana z młynem stojącym w dobrach samodzielnego sędziostwa.
Przed 1520 rokiem drewnianą świątynię zastąpiła murowana, wzniesiona w stylu gotyckim. Jako materiału użyto kamienia łamanego i cegły. Świątynia składa się z kwadratowego prezbiterium i nawy o rzucie zbliżonym do kwadratu. Późniejsze wieki przyniosły tylko niewielkie zmiany w wyglądzie świątyni. Na początku XVIII wieku wzniesiono jeszcze drewnianą sygnaturkę nakrytą ostrosłupowym hełmem, natomiast po drugiej wojnie światowej stary chór muzyczny wymieniono na nowy, ogniotrwały.
Trudno odpowiedzieć na pytanie, w jakim celu wzniesiono świątynię w tym miejscu, skoro niedaleko znajdował się kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny.
Być może pełnił on funkcję kaplicy służącej właścicielom pobliskiego Dolnego Dworu. Tak było na pewno w 1 połowie XIX wieku, kiedy Lüttwitzowie, właściciele pobliskiego pałacu, mieli tu swoją kaplicę modlitewną i grobową. W podziemiach świątyni pochowano pierwszego właściciela dóbr Ferdynanda Sigismundusa Lüttwitz (1745 – 1821), jego żonę Augustę i syna Ferdynanda. Obecnie świątynia pełni rolę kościoła pomocniczego. W wyposażeniu świątyni na uwagę zasługują ołtarze: główny – manierystyczny z XVII wieku, i boczne: Świętej Rodziny (manieryzm XVII w.) i tryptyk gotycki z XV wieku, z którego pozostały 2 części.